به گزارش گروه سیاسی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در روز ارتش، ایران دوباره به گذشتهٔ پرفراز و نشیب خود مینگرد و نماد اقتدار، وفاداری و ایثار مردان و زنانی را گرامی میدارد که از دژی استوار در برابر تهدیدات داخلی و خارجی ساختهاند. این مناسبت ریشه در کودتای اسفند ۱۲۹۹ خورشیدی دارد و با تأسیس رسمی آن در سال ۱۳۵۸ خورشیدی توسط امام خمینی (ره) رنگ و بویی نو یافت. هر ساله در ۲۹ فروردین (مطابق با ۱۸ آوریل) رژههای باشکوهی در تهران و استانها برگزار میشود تا پایداری و آمادگی رزمی نیروی زمینی، دریایی، هوایی و پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به نمایش گذاشته شود. در ادامه تاریخچه، اهمیت و مفهوم امروز پرداختهایم، همچنین نگاهی به مراسم گرامیداشت روز ارتش امسال که با حضور مقامات عالی رتبه کشوری و لشکری برگزار شده است میاندازیم که مشروح آن را میخوانید.
تاریخ و تاریخچه
در تقویم ایرانی ۲۹ فروردین ماه روز ارتش جمهوری اسلامی و نیروی زمینی است.
در ایران روزهای دیگری نیز به نام ارتش نامگذاری شده است:
۱۹ بهمن: سالروز دیدار همافران با امام خمینی (ره) روز نیروی هوایی
۷ آذر: سالروز اجرای عملیات مروارید روز نیروی دریایی
۱۰ شهریور: سالروز تشکیل قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا (ص) روز پدافند هوایی
دوران قاجار و پیدایش ارتش نوین
در سال ۱۲۹۹ خورشیدی (معادل فوریه ۱۹۲۱ میلادی)، با کودتای رضاخان، ارتش نوینی در ساختار حکومت قاجار شکل گرفت که پس از آن همهساله در ۳ اسفند بهعنوان «روز ارتش» جشن گرفته میشد.
دوران پهلوی
در سال ۱۳۲۵ خورشیدی (دسامبر ۱۹۴۶ میلادی)، محمدرضا پهلوی تاریخ روز ارتش را به ۲۸ آذر (۱۲ دسامبر) منتقل کرد تا پیروزی ارتش پهلوی بر جمهوری خودمختار آذربایجان را گرامی بدارد.
پس از انقلاب اسلامی
در پی پیروزی انقلاب اسلامی، دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) نسبت به ارتش اهمیت فراوانی یافت؛ ایشان روز ۲۶ فروردین ۱۳۵۸ در پیامی خطاب به ملت شریف و مبارز ایران روز ۲۹ فروردین را «روز ارتش» اعلام کردند تا ارتش در شهرستانهای بزرگ با ساز و برگ به رژه بپردازد و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و مرزهای کشور اعلام کند.
متن پیام بنیانگذار جمهوری اسلامی به شرح ذیل است:
«بسمالله الرحمن الرحیم
۲۶ فروردین ۵۸/ ۱۷ جمادی الاولی ۹۹
ملت شریف و مبارز ایران و فقهم الله تعالی
با اهدای سلام و سپاس از مجاهدات خستگی ناپذیر شما ملت شجاع که اهداف مقدس اسلام را تا آستانه پیروزی رساندید و دست خیانتگران داخلی و خارجی را با خواست خدای بزرگ قطع کردید، لازم است به تذکرات زیر توجه نمایید:
۱- روز چهارشنبه ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام میشود. ارتش محترم در این روز در شهرستانهای بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرزهای کشور اعلام نمایند.
۲- ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان نمایند. اکنون ارتش در خدمت ملت و اسلام است و ارتش اسلامی است، و ملت شریف لازم است آن را به این سِمت رسماً بشناسند و پشتیبانی خود را از آن اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان مرزهای آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش، برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اختلال مفسدین خاتمه دهیم.
۳- افراد ارتش موظفند در داخل ارتش حفظ نظم و سلسله مراتب و ضوابط را بکنند. توجه ننمودن به این مسائل موجب ضعف ارتش اسلامی میشود و نظام را از هم میپاشد. سربازان و درجه داران و افسران موظفند سلسله مراتب را حفظ و مراعات کنند؛ چنانچه رؤسای فوق موظفند با ارتش به طور محبت و برادری رفتار نمایند و از دیکتاتوری که در رژیم طاغوت بود اجتناب نمایند. ارتش اسلامی باید با حفظ سلسله مراتب و نظام صحیح اسلامی و اطاعت کامل زیردست از ما فوق و رعایت کامل ما فوق از زیردست، اداره شود. تخلف از این امر ضد انقلاب است و مورد مواخذه خواهد بود.
۴- افراد خارج از ارتش حق ندارند در امر ارتش دخالت کنند و ارتشی را در داخل ارتش یا خارج بدون مجوز دستگیر کنند. اگر شکایتی دارند یا اطلاع از مجرمیت کسی دارند، روی موازین شرعی و قانونی رسیدگی خواهد شد. دخالت بیجا در داخل ارتش موجب ضعف آنان میشود و مخالف انقلاب اسلامی است.
۵- این قشر از ارتش که در خدمت اسلام و ملت هستند و وفاداری خود را از جمهوری اسلامی اعلام نمودند، اگر خدای نخواسته در رژیم طاغوتی خلاف و گناه صغیره کردهاند، با برگشت به سوی خدای تعالی و جمهوری اسلامی مورد عفو خداوند رحمان و عفو ملت شریفند و این جانب نیز آنان را عفو کردم. امید است آنان با دلگرمی و اعتماد به خدا و ملت شریف به خدمت خود صادقانه ادامه دهند و با قدرت در پادگانهای خود مستقر شوند. از خداوند تعالی عظمت اسلام و مسلمین و هدایت جوانان فریب خوردهای را که میخواهند در صفوف مسلمانها تفرقه بیندازند خواستارم، و هوشیاری ملت را در مقابل توطئههای غیر اسلامی امیدوار.
و السلام علیکم و رحمة الله.
روح الله الموسوی الخمینی»
صحیفه امام؛ ج ۷، ص: ۲۰ - ۲۱
اهمیت و مفهوم
ارتش جمهوری اسلامی ایران (آجا) بهعنوان پیکرهٔ اصلی نیروهای مسلح کشور متشکل از نیروی زمینی، دریایی، هوایی و پدافند هوایی است و مأموریت اصلی آن حفاظت از استقلال و تمامیت ارضی ایران است. این روز نمادی از همبستگی نیروهای مسلح با مردم و تأکید بر نقش سازندهٔ ارتش در ثبات و امنیت ملی است.
مراسم و جشنها
هر ساله یگانهای پیاده، خودرویی و مکانیزهٔ چهارگانه ارتش در پایتخت و مراکز استانها رژه برگزار میکنند که در آن نمایشی از توان رزمی، یگانهای ویژه و فناوریهای نوین نظامی به نمایش گذارده میشود. رژه در برابر مرقد مطهر امام خمینی (ره) برگزار میشود و مقامات عالی نظامی و کشوری در آن حضور مییابند تا یاد و خاطره شهیدان ارتش بهویژه شهید سپهبد صیاد شیرازی گرامی داشته شود.
امسال نیز مراسم رژه ارتش، صبح روز جمعه ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۴ برگزار شد، سرلشکر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امیر سرلشکر عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، امیر دریادار حبیب الله سیاری معاون هماهمگ کننده ارتش، امیرسرتیپ کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش، امیر سرتیپ خلبان حمید واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش، امیر سرتیپ علیرضا صباحی فرد فرمانده قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص)، سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران، سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده هوا فضا سپاه، سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه و جمعی از دیگر فرماندهان نظامی کشور حضور دارند.
همچنین مراسم رژه یگانهای پیاده نیروهای چهارگانه آجا و محمول خودرویی ارتش با حضور مقامات عالی رتبه کشوری و لشکری، علاوه بر استان تهران در سایر مراکز استانها و برخی شهرستانهای کشور نیز برگزار شده است.
در مراسم روز ارتش گوشه هایی از دستاوردها و تجهیزات بومیِ پهپادی، موشکی، هوایی، دریایی و زمینی به نمایش گذاشته شده است و همزمان رژه دریایی نیز توسط تعدادی از شناورهای نیروی دریایی ارتش، از جمله ناوشکن ها و زیر سطحی های بومی در خلیج فارس و دریای عمان آغاز شد.
۲۹ فروردین ماه همچنین سالروز نبرد نابرابر و ناجوانمردانه آمریکای جنایتکار با ناوشکنهای سهند، سبلان و ناو جوشن در سال ۱۳۶۷ است که برنامههایی برای گرامیداشت یاد و خاطره دریادلان شهید نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز برگزار می شود.
روز ارتش، علاوه بر جنبهٔ تاریخی و یادآوری رویدادهای مهم نظامی و سیاسی کشور، فرصتی است برای بازنگری در گزارههای اقتدار ملی و نمایش وحدت نیروهای مسلح با مردم. این مناسبت، میراثی است که از گذشته تا امروز بهعنوان سنگ بنای پایداری و آمادگی دفاعی ایران تداوم یافته است.
گزارش از امیر کریمی
